NỒI GANG – NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

NỒI GANG

Nồi gang làm bằng gì?

Hiểu một cách đơn giản, gang là thuật ngữ để mô tả một hợp kim kim loại trong đó sắt là nguyên tố hợp kim chính. Một số người cho rằng gang hoàn toàn được làm bằng sắt nhưng thực tế không phải vậy. Gang được tạo thành từ nhiều thành phần khác nhau. Khi tạo thành gang, quặng sắt được nung trong lò cho đến khi nóng chảy để tạo thành gang, kim loại nóng chảy sau đó được đúc và để cứng lại. Gang có thể được nung chảy lại sau đó đổ vào khuôn cuối cùng. Trong quá trình nung lại sau đó, gang có thể biến đổi về mặt luyện kim như bổ sung các nguyên tố hợp kim hoặc quá trình xử lý nhiệt.

Về cơ bản thì một hợp kim sắt phải chứa hơn 2% carbon thì hợp kim cuối cùng mới được gọi là gang. Gang cũng chứa dấu vết của các hợp kim khác, trong đó phổ biến là mangan và silicon. Các nguyên tố hợp kim bổ sung này được sử dụng để sửa đổi thểm các tính chất của gang.

Gang – sản phẩm được chế biến ra qua quá trình nấu chảy quặng sắt trong lò với nhiệt độ cao. Gang có thể được làm trực tiếp từ gang nóng chảy hoặc bằng cách nấu chảy lại gang có chứa một lượng lớn sắt, thép, đá vôi và carbon.

Nồi gang làm bằng gì? Nồi gang được làm từ gang sau quá trình nung chảy với thành phần gồm thép, carbon và một số kim loại khác với tỉ lệ nhỏ. Hiện nay có thể nói nồi gang là một dụng cụ nhà bếp được sử dụng rộng rãi và phổ biến với nhiều ưu điểm vượt trội.

Phân loại các loại gang khác nhau

Trên thực tế thì kim loại gang được phân làm 4 loại chính gồm:

• Gang dẻo: Chứa các hạt than chì làm cho nó dẻo hơn các loại gang khác trong khi vẫn duy trì độ bền tuyệt vời.
• Gang xám: Nó có các vảy than chì, giúp cải thiện khả năng gia công so với các loại gang khác.
• Gang trắng: Nó bao gồm một lượng lớn cacbua sắt, làm cho nó giòn nhưng có khả năng chống mài mòn cao.
• Gang dẻo trắng: Về cơ bản đây là gang trắng đã được xử lý nhiệt để chuyển cacbua sắt thành các khối than chì, tính chất của nó tương tự như gang dẻo.

Những lý do khiến bạn nên sở hữu một chiếc nồi gang

Nồi gang được sử dụng rất rộng rãi, từ những căn bếp nhỏ của gia đình cho đến phòng bếp lớn của những nhà hàng 5 sao đều sử dụng nồi gang. Nồi gang được ưa chuộng  như vậy vì những lý do sau:

Nồi gang không có những tác nhân hóa học

Không giống như các loại dụng cụ nhà bếp khác, gang không chứa bất kỳ tác nhân hóa học nào. Quy trình sản xuất nồi gang chỉ bao gồm các nguyên liệu thô như sắt, carbon hợp nhất với nhau ở nhiệt độ 1350 độ C. Nồi gang không có lớp tráng phủ, không bị trầy xước hoặc hư hỏng trong quá trình nấu nướng. Nói cách khác, khi sử dụng đồ dùng bằng gang, nồi không có nguy cơ thải ra các chất có khả năng gây hại và nguy hiểm cho sức khỏe.

Nồi gang tỏa nhiệt đều

Không còn nghi ngờ gì nữa, trong nhà bếp gang là vật liệu truyền nhiệt tốt nhất trong quá trình nấu nướng. Tuy nhiên, nồi gang cần một chút thời gian làm nóng trước khi bạn có thể đặt thức ăn vào đó. Khi đã nóng, nhiệt sẽ lan đều ra toàn bộ nồi để thực phẩm có thể chín đều nhất. Là chất dẫn điện tuyệt vời, gang có khả năng lưu trữ năng lượng này và tiếp tục phân phối nhiệt, thậm chí  ngay cả khi bạn giảm nhiệt độ xuống mức tối thiểu thì lượng nhiệt vẫn tỏa đều. Vật liệu này lý tưởng để nấu lâu các món ăn được ninh trong vài giờ ở nhiệt độ thấp.

Nồi gang an toàn cho sức khỏe

Nồi gang làm bằng gì? Nồi gang làm bằng kim loại lành tính tự nhiên nên an toàn tuyệt đối cho sức khỏe người dùng. Nồi gang có khả năng chống dính tự nhiên và có khả năng chống dính siêu tốt nếu bạn tôi dầu hoặc tráng đúng cách. Khi nấu bằng nồi gang bạn không cần phải sử dụng nhiều dầu như nấu bằng các loại nồi khác, nồi gang tiêu tốn ít dầu mà vẫn đảm bảo làm cho thực phẩm không bị cháy.

Ngoài ra, nhờ tính dẫn nhiệt cao chảo gang giúp nấu ăn một cách lành mạnh và đều hơn. Bằng cách nấu ăn bằng nồi gang, món ăn của bạn sẽ giữ được hương vị, độ giòn và chất dinh dưỡng. Do đó, gang là lựa chọn lý tưởng như một phần của chế độ ăn uống lành mạnh hơn.

Chảo gang thích nghi tốt với nhiệt độ cao

Một ưu điểm khác của đồ dùng bằng gang và không kém phần quan trọng: nồi gang không sợ nhiệt độ cao. Nồi gang có thể sử dụng được trên mọi loại nhiệt: bếp ga, bếp tia hồng ngoại, bếp điện, hoặc bếp từ. Những dụng cụ này thậm chí có thể được đặt trên bếp nướng, lò sưởi hoặc lửa trại, trực tiếp trên than hồng nóng. Tuy nhiên, hãy cẩn thận với chảo hoặc vỉ nướng có tay cầm bằng gỗ cảnh báo không được tiếp xúc với ngọn lửa.

Nồi gang có tuổi thọ cao

Thông thường bạn sử dụng dụng cụ nhà bếp nhà mình bao lâu thì cần thay thế? Một năm, hai năm, năm năm? Với nồi gang, câu hỏi này không còn là vấn đề đáng ngại vì chảo gang hoàn toàn không bị mài mòn. Việc sử dụng nồi gang thường xuyên hàng ngày không làm hỏng nồi mà ngược lại càng sử dụng lâu thì gang càng tốt. Vì thế không có lý do gì để bạn không sử dụng nồi gang.

Nếu trong trường hợp các sản phẩm nồi gang cao cấp có giá khá cao khiến bạn chần chừ thì bạn hãy nghĩ về độ bền, tuổi thọ của nồi gang khi bạn chỉ cần chi một số tiền nhất định và sử dụng nồi gang mãi mãi.

Nồi gang giúp bổ sung sắt cho cơ thể

Nếu bạn bị thiếu máu hoặc mới biết rằng lượng sắt trong cơ thể đang ở mức thấp, dụng cụ nấu ăn bằng gang có thể giúp ích cho bạn. Một số trường hợp thiếu sắt được bác sĩ khuyên nên nấu ăn bằng chảo gang để có thêm chất sắt trong chế độ ăn uống của bạn vì lượng sắt từ chảo gang sẽ ngấm vào thức ăn khi bạn nấu. Trên thực tế, nấu thức ăn bằng nồi chảo gang cung cấp khoảng 18mg sắt mỗi bữa ăn.

Hướng dẫn vệ sinh nồi chảo gang

Khi sử dụng nồi chảo gang, bạn cần biết cách bảo quản nồi gang, chảo gang đúng cách thì mới kéo dài tuổi thọ lâu bền cho sản phẩm. Cách vệ sinh nồi gang như sau:

• Bước 1: Rửa qua nồi chảo

Hãy rửa nồi chảo gang bằng tay, không nên sử dụng máy rửa chén để rửa nồi chảo gang do chất tẩy rửa mạnh có thể làm ảnh hưởng đến độ bền. Bạn có thể sử dụng một lượng rất ít xà phòng.

Lưu ý: Sau khi nấu ăn, bạn nên để nồi chảo gang thật nguội mới bắt đầu vệ sinh nồi chảo gang, nhằm tránh tình trạng sốc nhiệt ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

• Bước 2: Tôi dầu nồi gang

Lau khô toàn bộ bề mặt nồi gang bằng khăn mềm hay khăn giấy. Đặt nồi gang lên bếp đến khi cảm nhận được nồi nóng lên, sau đó quét một lớp dầu thực vật khắp bề mặt chảo. Đun nóng lần nữa khoảng 15 phút, dùng khăn giấy thoa đều cho đến khi dầu không còn bám trên giấy nữa.

Các cách bảo quản nồi gang trong khi sử dụng

Thực hiện các cách bảo quản nồi gang theo hướng dẫn không chỉ giúp tăng tuổi thọ của nồi mà còn duy trì khả năng chống dính tự nhiên và ngăn ngừa sự han gỉ. Dưới đây là một số mẹo cần nhớ:

• Làm sạch sau mỗi lần sử dụng:

Ngay sau khi nấu xong, bạn nên đợi nồi nguội rồi rửa nồi bằng nước ấm và một chiếc bàn chải mềm hoặc miếng bọt biển. Tránh sử dụng xà phòng hoặc bọt rửa có tính tẩy rửa mạnh, vì chúng có thể làm hỏng lớp chống dính tự nhiên của nồi gang.

Đối với các vết bẩn cứng đầu, bạn có thể đun nồi trên bếp với một ít nước để giúp loại bỏ các vết bẩn trước khi chà sạch.

• Làm khô nồi cẩn thận:

Sau khi nồi được rửa sạch, bạn hãy lau khô nồi gang ngay lập tức bằng một chiếc khăn mềm, sạch hoặc để nồi trên bếp ở nhiệt độ thấp để bay hơi hết nước, giúp tránh tình trạng rỉ sét cho nồi.

• Bảo dưỡng lớp chống dính:

Lớp chống dinh của nồi gang được tạo ra sau mỗi lần tôi dầu và sẽ dần mất đi sau mỗi lần tẩy rửa. Vì thế quá trình tôi dầu nồi gang nên được thực hiện định kỳ hoặc khi bạn nhận thấy khả năng chống dính đã bắt đầu suy giảm.

• Tránh để thực phẩm chua trong nồi:

Bạn nên hạn chế để thực phẩm có tính axit cao như cà chua hoặc nước chanh trong nồi gang trong thời gian dài vì axit có thể phá vỡ lớp chống dính, dẫn đến tình trạng rỉ sét.

• Bảo quản nồi gang ở nơi khô ráo:

Sau khi sử dụng và làm sạch, bạn hãy đảm bảo rằng nồi gang được bảo quản nơi khô ráo, sạch sẽ. Nếu không gian bếp có tình trạng ẩm ướt thì bạn có thể bôi một lớp dầu mỏng lên nồi trước khi cất giữ để tránh gỉ sét.

• Sử dụng phương pháp nấu phù hợp:

Khi nấu ăn với nồi gang, bạn không nên nấu ở nhiệt độ cao đột ngột vì có thể làm hỏng nồi. Thay vào đó, hãy làm nóng nồi từ từ và tránh thay đổi nhiệt độ một cách nhanh chóng.

• Sử dụng dụng cụ phù hợp:

Nên ưu tiên dùng các dụng cụ nấu ăn bằng gỗ hoặc silicone để không làm trầy xước bề mặt nồi gang, giúp bảo vệ lớp chống dính tự nhiên của nồi.

Cách khôi phục nồi chảo gang bị rỉ sét

Nếu nồi gang của bạn có dấu hiệu bị rỉ sét thì hãy làm theo một trong hai hướng dẫn dưới đây để tân trang lại nồi chảo gang của bạn.

Trường hợp gia đình bạn có lò nướng

Quá trình tôi dầu nồi gang bằng lò nướng được thực hiện như sau:

• Bước 1: Loại bỏ lớp rỉ sét với nước xà phòng ấm và dụng cụ vệ sinh xoong nồi. Bạn có thể sử dụng xà phòng để rửa vì bạn sẽ phải tôi dầu lại sau khi loại bỏ lớp rỉ sét. Nên nhớ, bạn cần rửa và lau khô nồi thật kỹ.
• Bước 2: Cho một lượng rất ít dầu thực vật vào nồi chảo gang (cả bên trong và ngoài). Bạn không nên cho quá nhiều dầu, hãy đảm bảo toàn bộ bề mặt nồi đều được phủ đều dầu.
• Bước 3: Đặt úp nồi chảo gang của bạn trong lò nướng. Bạn cần lót một lớp giấy nướng lớn hay giấy bạc ở ngăn dưới để tránh bị nhỏ dầu từ nồi chảo gang. Bật chế độ nướng ở nhiệt độ 232 – 260 độ C trong vòng một giờ. Sau đó để nguội nồi trong lò, bạn có thể thực hiện lặp lại để lấy lại vẻ đen bóng như ban đầu.

Trường hợp gia đình bạn chỉ có bếp (bếp từ, bếp gas, …)

Quá trình tôi dầu nồi gang với bếp sẽ được thực hiện như sau:

• Bước 1: Làm sạch nồi, loại bỏ hoàn toàn lớp gỉ sắt bám dính trên bề mặt nồi. Rửa sạch bằng nước ấm, sau đó dùng khăn mềm lau khô nồi hoặc đặt nồi gang lên bếp nóng đến khi cho đến khi nồi khô hoàn toàn.
• Bước 2: Phết đều một ít dầu thực vật lên lòng chảo. Làm nóng chảo trên bếp ở nhiệt độ vừa từ 3-5 phút.
• Bước 3: Sử dụng khăn mềm lau sạch lớp dầu dư. Bạn nên lặp lại thao tác trên từ ba đến bốn lần để tăng cường khả năng chống dính cho chảo.
• Bước 4: Để nồi nguội và bảo quản tại nơi khô ráo.